امنیت سایبری یک مؤلفه مهم زیرساخت های شرکت است. موفقیت در توانایی یک شرکت به محافظت از اطلاعات اختصاصی و داده های مشتری در مقابل افرادی که سوء استفاده می کنند بستگی دارد. صرف نظر از اندازه، دامنه یا صنعت، هر شرکتی که می خواهد بقا داشته باشد باید ضمن ارزیابی خود، به دو سوال اساسی پاسخ دهد:
- امنیت سایبری چیست؟
- چگونه یک استراتژی موفق در زمینه امنیت سایبری ایجاد کنیم؟
این مقاله از هاست سرور ایران تلاش خواهد کرد تا با وجود پاسخ های مداوم و در حال تحول، هر دو این سؤال را تا حد امکان به طور کامل پاسخ دهد.
تعریف امنیت سایبری
امنیت سایبری شامل یک سری پروتکل است که یک شرکت یا یک فرد برای اطمینان از اطلاعات از “ICA” خود پیروی می کند. ICA مخفف کلمات یکپارچگی، محرمانه بودن و در دسترس بودن می باشد. اگر از امنیت مناسبی برخوردار باشید، می توانید خیلی سریع در مواقع قطعی برق، خطاها یا خرابی های هارد را بازیابی کنید. زیرا این نوع حوادث باعث می شود كه كارایی شما در برابر حملات خارجی و هكرها آسیب پذیرتر شود.
مفاهیم تداوم تجارت و بازیابی فاجعه، راهبردهای اساسی امنیت سایبری است. استمرار تجارت برای بقای یک تجارت ضروری است. بازیابی سریع تهدیدها به این معنی است که می توانید مخاطبان خود را در موقعیت های مشکل ساز حفظ کنید. بازیابی فاجعه به معنای حفظ تمامیت داده ها و زیرساخت های شما پس از یک رویداد فاجعه بار است. این تهدیدها در نهایت با سطح امنیت سایبری که در حال حاضر در زیرساخت های دیجیتالی شما اجرا می شود، طبقه بندی می شوند.
اهمیت امنیت سایبری
چرا باید امنیت در صدر برنامه های هر شرکت باشد؟ چرا باید مدیریت ارشد، خود را نسبت به امنیت سایبری نگران کند؟ یک دلیل غیرقابل انکار وجود دارد: دنیای دیجیتال که در آن تجارت می کنیم آسیب پذیر است و در معرض حمله سایبری قرار دارد.
شبکه جهانی هنوز باید راه طولانی را پیش از تبدیل شدن به یک اکوسیستم کاملاً امن که برای تنظیم و کنترل خود برنامه ریزی شده است، طی کند. تصمیم گیرندگان باید اطمینان حاصل کنند که کلیه سیستم های شرکت خود، از آخرین استانداردهای با امنیت بالا پیروی می کنند. کارمندان همچنین باید در پروتکل های اولیه امنیت سایبری آموزش ببینند. این به ویژه در مورد کارمندان غیر فناوری صادق است. به عنوان مثال، همه باید بدانند چگونه یک ایمیل فیشینگ صورت می پذیرد و چگونه باید از آن جلوگیری کرد.
بدون استراتژی امنیتی صحیح، ممکن است اتفاقات غیر قابل جبرانی رخ دهد. مهاجمان می دانند که چگونه نقاط ضعف را بیابند و از آنها بهره برداری کنند، شکاف هایی را باز می کنند که باعث می شود سیستم های قوی از بین بروند.
چالش های امنیت سایبری
بهترین استراتژی های امنیت سایبری فراتر از اصول ذکر شده در بالا است. هر هکر پیشرفته می تواند از این دفاع ساده عبور کند. با گسترش یک شرکت، امنیت سایبری نیز دشوارتر می شود. به عنوان مثال، “سطح حمله” یک شرکت Fortune 1000 بسیار بزرگتر از یک تجارت کوچک و متوسط است.
گسترش فرصت های حمله برای هکرها
چالش دیگر امنیت سایبری، مقابله با همپوشانی فزاینده بین دنیای فیزیکی و مجازی مبادله اطلاعات است. هرچه اتومبیل های بدون راننده و سایر دستگاه های خود تنظیم شده رایج شوند، اینترنت اشیاء (IoT) و سیاست های تجاری BYOD به مجرمان دسترسی بیشتری به سیستم های فیزیکی سایبر می دهد. این امر شامل ماشین ها، کارخانه ها، یخچال هوشمند و توستر در آشپزخانه شما، حتی برای یک دستگاه ضربان ساز پزشکی می باشد. در آینده، نفوذ به یکی از این سیستم ها ممکن است به معنای نفوذ به همه آن ها باشد.
مقررات پیچیده
محیط نظارتی همچنین امنیت سایبری را خصوصاً مباحث سیاسی پیرامون حفظ حریم شخصی کاربر، پیچیده می کند. اتحادیه اروپا به تازگی چارچوب تنظیم مقررات عمومی حفاظت از داده ها (GDPR) را به اجرا گذاشته است و موانع بیشتری را برای شرکت ها ایجاد می کند تا اطمینان حاصل کند که بدون انجام جریمه های سنگین تجارت کنند. دستورالعمل های امنیتی در موافقت نامه های نظارتی مانند GDPR باعث می شود که همه شرکت ها به یک استاندارد بالاتر نگاه داشته شوند، که می تواند در کوتاه مدت به عوارض بیشتری برای SMB ها و نوآوری ها منجر شود. در دراز مدت، محیط مجازی احتمالاً برای همه افراد ایمن تر خواهد بود.
عدم تخصص IT
یک چالش مهم در امنیت سایبری عدم وجود متخصصان واجد شرایط برای انجام کار است. افراد زیادی در سطح پایین طیف امنیت سایبری با مهارت های عمومی قرار دارند. کارشناسان امنیتی که می دانند چگونه از شرکت ها در برابر هکرهای پیشرفته محافظت کنند، نادر هستند. کسانی که می دانند چگونه کارها را انجام دهند می دانند که چقدر این امر اهمیت دارد. فقط بزرگترین و ثروتمندترین شرکت های جهان می توانند از این خدمات سطح ویژه برخوردار شوند، که همین موضوع مانعی دیگر است که SMB ها برای رقابت آنلاین باید بر آن غلبه کنند.
۵ مسایلی امنیت سایبری را به خطر می‌اندازند؟
یک حمله سایبری با هدف از میان بردن محرمانگی و یکپارچگی سیستم و به دست آوردن اطلاعات حساس یا ایجاد اخلال در سرویس‌های موجود انجام می‌شود، محل آغاز حمله می‌تواند از خارج یا داخل سیستم یا شبکه و هدف آن بسته نوع حمله می‌تواند یک یا چند فرد یا سازمان باشد. حملات سایبری انواع و ابعاد گسترده‌ای دارند که در ادامه به بررسی شناخته‌شده‌ترین آنها می‌رویم.
۱. بدافزار
بدافزار به معنای نرم‌افزار مخرب است و به عنوان یکی از شایع‌ترین تهدیدات علیه امنیت سایبری شناخته می‌شود. هکر از طریق بدافزار در سیستم کاربر اخلال ایجاد می‌کند یا در مواردی کنترل آن را در دست می‌گیرد. بدافزارها معمولا از طریق یک ایمیل، لینک یا فایل دانلودی در سیستم مقصد پیاده‌سازی می‌شوند. انواع بدافزار شامل ویروس، تروجان، ابزارهای جاسوسی و… است و هدف آن به دست آوردن پول یا حملات سایبری با انگیزه‌های سیاسی‌ست.
۲. فیشینگ
فیشینگ زمانی اتفاق می‌افتد که کاربر یک ایمیل که به ظاهر از طرف سازمان معتبری ارسال شده و از او درخواست اطلاعات حساس و شخصی می‌کند را باز می‌کند. حملات فیشینگ معمولا از کاربر اطلاعات مربوط به حساب‌های مالی مثل رمز کارت بانکی را درخواست می‌کند. کاربر پس از کلیک روی لینک موجود در ایمیل به صفحه‌ای منتقل می‌شود که ظاهرا ایرادی ندارد اما آدرس آن معمولا به آدرس اصلی شبیه است و تفاوت‌های جزئی دارد که شاید در نگاه اول به چشم نیاید.
۳. باج افزار
باج افزار با ایجاد قفل روی فایل‌های حساس کاربر در ازای برداشتن آن درخواست پول می‌کند، در صورتی که پول توسط کاربر به حساب هکر به طریقی که مشخص شده واریز شود قفل هم برداشته خواهد شد که البته در این مورد نه تضمینی وجود دارد و نه قانونی.
۴. تزریق SQL یا SQL Injection
از این حمله سایبری برای کنترل داده‌های موجود در دیتابیس یا سرقت آنها استفاده می‌شود. هکرها با استفاده از جملات و کاراکترهای حساس که در هر دیتابیس متفاوت است می‌توانند وارد دیتابیس شده و به اطلاعات حساس دسترسی داشته باشند. برای مثال یک وب‌سایت را در نظر بگیرید، یک هکر وارد فرم ثبت نام وب‌سایت می‌شود و مثلا در فیلد نام کاربری عبارتی را می‌نویسد که دیتابیس به آن حساس است و نسبت به آن نقص دارد. به این ترتیب تمام اطلاعات دیتابیس در اختیار هکر قرار می‌گیرد.
راهکارهایی برای بالا بردن امنیت سایبری
در ادامه به معرفی چند راهکار مناسب برای مقابه با حملات سایبری و بالا بردن سطح امنیت دیجیتالی سازمان می‌پردازیم.
۱. بالا بردن امنیت سایبری با آموزش
اگر قوی‌ترین استراتژی امنیت سایبری را پیاده‌سازی کنید اما به کارکنان خود مولفه‌های اصلی آن و سیاست‌های سازمان را آموزش ندهید این استراتژی چندان به کار شما نمی‌آید. حتی بهترین راهکارهای دفاعی هم زمانی که کارکنان شما عمدی یا غیرعمدی اقدامات مخربی انجام دهند عملا کاری نمی‌کنند و نتیجه‌ای جز ضررهای پی‌درپی نخواهند داشت. آموزش و بالابردن سطح آگاهی کارکنان همیشه اولین و بهترین راهکار شما برای مقابله با خطرات سایبری است این را فراموش نکنید.
۲. ارزیابی ریسک
سازمان‌ها باید با انجام یک ارزیابی ریسک تمام دارایی‌های ارزشمند خود را شناسایی و براساس تاثیری که به خطر افتادن هریک از آنها بر سایر جنبه‌های سازمان می‌گذارد آنها را اولویت‌بندی کنند. این ارزیابی به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا با شناخت دقیق از دارایی‌های خود و دانش این‌که کدام دارایی تاثیر بیشتری بر عملکرد سازمان دارد میزان هزینه و زمانی که برای حفاظت از آن باید در نظر گرفت را مشخص کنند. ارزیابی ریسک یکی از ابزارهای مهم برای ارتقای امنیت سایبری است.
۳. از مدیریت صحیح نقاط آسیب‌پذیر و به‌روزرسانی‌های نرم‌افزارها اطمینان حاصل کنید
تیم‌های IT وظیفه اصلی حفظ امنیت سایبری را در سازمان عهده‌دارند، از وظایف حیاتی تیم‌های IT باید به شناسایی، طبقه‌بندی، اصلاح و کاهش آسیب‌پذیری‌های موجود در نرم‌افزارها و شبکه‌های سازمان به منظور کاهش مخاطرات سایبری اشاره کرد. این بررسی‌ها و بهبود‌ها باید همیشگی باشد چراکه هر زمان نسخه‌ی جدیدی از نرم‌افزارها ارایه می‌شود محققان امنیتی حفره‌های جدیدی را کشف و به شرکت سازنده اعلام می‌کنند، پس این‌که سیستم و نرم‌افزارها یک‌سال پیش بررسی شده‌اند و مشکلی نداشته‌اند نمی‌تواند پاسخ خوبی از سمت تیم IT شما باشد. این یک وظیفه‌ی همیشگی برای آن‌هاست.
۴. از اصل حداقل دسترسی استفاده کنید
حداقل کردن سطح دسترسی یا Principle of Least Privilege به این موضوع اشاره دارد که برای انجام کارها در سازمان باید به افراد و نرم‌افزارها حداقل سطح دسترسی‌های لازم را داد. در این‌صورت اگر رخنه‌ی امنیتی در شبکه رخ دهد با توجه به محدود بودن سطح دسترسی حساب‌های کاربری این رخنه نمی‌تواند آسیب‌های زیادی ایجاد کند چراکه اجازه آن را در شبکه ندارد. برای محدودتر کردن دامنه‌ی آسیب‌ها نیز می‌توانید برای سیستم‌هایی که اطلاعات و دسترسی‌ها را کنترل می‌کنند احراز هویت دو مرحله‌ای تعیین کنید.
۵. بالا بردن امنیت سایبری با بک‌آپ داده‌ها
نمی‌توان امنیت سایبری را بدون در نظر گرفتن این موضوع تعریف کرد، ساده‌ای‌ترین و پایه‌ای ترین اصل ارتقای امنیت گرفتن پشتیبان از داده‌های سازمان‌ست که باعث می‌شود حتی در صورت بروز رخنه‌ی امنیتی هم دامنه‌ی آسیب کاهش پیدا کند و هم اطلاعات حساس از بین نروند. گرفتن پشتیبانی باید به صورت مداوم و دوره‌های زمانی مشخص باشد.
۶. استفاده از نرم‌افزارها و سرویس‌های مطمئن و ایمن
درست است که درصد بالایی از رخنه‌های امنیتی و حملات سایبری به دلیل اشتباهات کاربران رخ می‌دهد اما نباید فراموش کرد که امنیت سایبری یک مفهوم تک بعدی نیست بلکه مجموعه‌ای از عوامل به‌هم پیوسته است که هرکدام مانند تکه‌ای پازل عمل می‌کند و کلیت ایمنی را در فضای دیجیتال باعث می‌شوند. آموزش کاربران، به‌روزرسانی‌های امنیتی و مدیریت اطلاعات و دسترسی‌ها در کنار استفاده از نرم‌افزارها و سیستم‌هایی که امنیت بالایی دارند و استانداردهای ایمنی را در بالاترین سطح ممکن رعایت می‌کنند کمک بزرگی به سازمان‌ها برای حفظ اطلاعات ودارایی‌های ارزشمند آنها می‌کند.