رایانش ابری یا Cloud comupting را می‌توان یکی از اصلی‌ترین تحولات اخیر در حوزه فناوری اطلاعات دانست. در تعریف کلی، ارائه آنلاین و مجازی شده منابعی مانند CPU، رم، شبکه و … برای پاسخ به نیازهای پردازشی کاربر را Cloud Computing می‌گویند. به کمک مجموعه عظیمی از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهایی که در محل شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مستقر می‌شوند، زیرساخت‌ها و منابع پردازشی لازم به‌صورت مجازی در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌گیرد و آنها از ایجاد دیتاسنتر از طریق استقرار تجهیزات فیزیکی در محل شرکت بی‌نیاز می‌شوند. در ادامه با هاست سرور ایران همراه باشید که به معرفی کامل Cloud Computing بپردازیم.
رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری یا سرویس محاسبات ابری چیست و چه کاربردی دارد؟ رایانش ابری ارائه دهنده انواع مختلف خدمات رایانه‌ای از جمله سرورها، ذخیره سازی اطلاعات، پایگاه داده، شبکه، برنامه‌های نرم افزاری، هوش مصنوعی، تجزیه و تحلیل و برقراری ارتباط از طریق اینترنت است. هدف اصلی Cloud Computing ارائه خدمات نوآورانه با سرعت بالاتر و از طریق منابع انعطاف پذیرتر است تا در زمان و هزینه سازمان‌ها و کسب و کارها صرفه جویی شود. این سرویس بنا بر دلایل مختلفی از جمله صرفه جویی در هزینه‌ها، افزایش میزان بهره وری، سرعت و کارایی، عملکرد بهینه و امنیت بالا، گزینه مناسبی برای مشاغل محسوب می‌شود.
بسیاری از سازمان‌های بزرگ پیش از ظهور رایانش ابری برای ذخیره سازی اطلاعات و سازماندهی امور روزانه خود چاره‌ای جز خرید سرور، تجهیزات و زیرساخت‌های موردنیاز نداشتند. انجام این کار علاوه بر صرف هزینه هنگفت، مشکلات دیگری از جمله چالش‌های کپی برداری، دسترسی و نگهداری اطلاعات بر روی هاردهای متعدد را نیز به همراه داشت. احتمال مفقود شدن و یا پاک شدن اطلاعات مهم نیز مشکل بزرگ دیگری بود که کسب و کارها با آن دست و پنجه نرم می‌کردند. اما پیدایش خدمات مبتنی بر ابر این مشکلات را به طور کلی برطرف نمود. Cloud Computing با ارائه فضای ابری (فضای ذخیره سازی آنلاین) به شما کمک می‌کند تا تنها با پرداخت هزینه اندک خدمات ابری و بدون نیاز به ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی بتوانید تمامی اطلاعات مهم خود را بر روی یک فضای خارجی ذخیره کرده و در هر زمان و مکان نیز به آنها دسترسی داشته باشید.
این سرویس همچنین برای پردازش و انجام عملیات‌هایی از جمله حسابداری، کنترل موجودی، منابع انسانی و مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) نیز کاربرد دارد. البته نمونه‌های متعددی از برنامه‌های Cloud Computing نیز وجود دارند که هم توسط مشاغل و هم کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از انواع سرویس‌های ابری، پلتفرم‌های پخش صدا یا تصویر است که فایل‌های رسانه‌ای واقعی از راه دور در آنها ذخیره می‌شوند. نمونه‌های بارز دیگر ذخیره سازی اطلاعات توسط سیستم Cloud Computing شامل پیام رسان Telegram، Google Drive، Dropbox، OneDrive و Box است.
Cloud Computing چگونه کار می کند؟
سوالی که اکنون ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که رایانش ابری چگونه تمامی این کارها را انجام می‌دهد؟Cloud Computing با امکان دسترسی به داده‌ها و برنامه‌های کاربردی ابری از طریق اینترنت از سمت سرورهای فیزیکی، پایگاه‌های اطلاعاتی و رایانه‌ها به دستگاه‌های سرویس گیرنده کار خود را انجام می‌دهد. Cloud Computing به شدت به فناوری‌های مجازی سازی (Virtualization) و اتوماسیون (Automation) وابسته است.فناوری مجازی سازی امکان ارائه آسان خدمات و سیستم‌های ابری زیربنایی را در موجودیت‌های منطقی که کاربران می‌توانند درخواست و استفاده کنند را امکان پذیر می‌سازد. فناوری اتوماسیون نیز همانطور که از نام آن پیداست، سطح بالایی از خدمات اتوماتیک را برای تامین منابع، اتصال خدمات و انجام امور بدون دخالت مستقیم کارکنان فناوری اطلاعات ارائه دهنده خدمات ابر را به کاربران ارائه می‌دهد.
انواع مدل رایانش ابری
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)
زیرساخت به عنوان سرویس (Infrastructure as a Service) یا به اختصار IaaS یکی از انواع مدل رایانش ابری است که یک لایه خدمات ابری پایه محسوب می‌شود و به سازمان و شرکت‌ها امکان می‌دهد سرورهای زیرساخت فناوری اطلاعات، ذخیره سازی، شبکه‌ها و سیستم عامل‌های موردنیاز خود را از یک ارائه دهنده ابری اجاره کنند. IaaS همچنین به کاربران امکان می‌دهد تا منابع دلخواه خود را از انبارهای سرور فیزیکی خام، ذخیره و تهیه نمایند. علاوه بر این، IaaS به کاربران این امکان را می‌دهد تا دستگاه‌های از پیش پیکربندی شده را برای انجام امور تخصصی مانند متعادل سازی بار ترافیکی، پایگاه‌های داده و سرورهای ایمیل رزرو کنند.
پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS)
پلتفرم به عنوان سرویس (Platform as a Service) یا به اختصار PaaS نیز یکی دیگر از انواع مدل Cloud Computing است که ابزارهای مهم جهت طراحی و توسعه نرم افزار را فراهم می‌کند. PaaS در واقع نوعی زیرساخت ابری است که بر روی IaaS ساخته شده است و منابعی را جهت ساخت ابزارها و برنامه‌های کاربردی در سطح کاربر را فراهم می‌آورد. این مدل از رایانش ابری همچنین زیرساخت‌های اساسی شامل منابع محاسباتی، شبکه و ذخیره سازی و همچنین ابزارهای توسعه، سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و میان افزار را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به زبان ساده‌تر PaaS به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از ابزارهای عرضه شده شده توسط ارائه دهنده، برنامه‌های کاربردی و نرم افزارهای متنوعی را طراحی کنند.
نرم افزار به عنوان سرویس (SaaS)
نرم افزار به عنوان سرویس (Software as a Service) یا به اختصار SaaS نیز مدل دیگری از رایانش ابری است که در واقع به عنوان متداول‌ترین مدل آن شناخته می‌شود. SaaS برنامه‌های نرم افزاری را از طریق اینترنت و بر اساس تقاضا و معمولا با پرداخت حق اشتراک ارائه می‌دهد؛ یعنی کاربران دیگر نیازی به دانلود و نصب برنامه‌ها بر روی رایانه خود ندارند و تمامی آنها به صورت جامع و آماده از طریق اینترنت در اختیار آنها قرار می‌گیرند. ارائه دهندگان این سرویس Cloud Computing، برنامه‌ها را میزبانی و مدیریت می‌کنند و در صورت نیاز نیز آنها را ارتقا داده و مشکلات نرم افزاری‌شان را نیز برطرف خواهند کرد. معروف‌ترین نمونه‌های SaaS شامل سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری، مایکروسافت آفیس ۳۶۵، برنامه‌های ایمیل وب، ابزارهای بهره وری همچون Jira و Confluence، ابزارهای تجزیه و تحلیل، ابزارهای نظارت و برنامه‌های چت است.
مزایای رایانش ابری
کاهش هزینه ها
کاهش هزینه به عنوان یکی مهم‌ترین مزایای رایانش ابری شناخته می‌شود و به همین دلیل با استقبال گسترده‌ای از سوی کسب و کارها و سازمان‌ها مواجه شده است. شرکت‌هایی که از منابع رایانش ابری استفاده می‌کنند دیگر مجبور به ساخت، نگهداری و یا خریداری دارایی‌های سخت افزاری و زیرساخت‌های مدیریت اطلاعات نیستند. علاوه بر موضوع کاهش هزینه‌ها، ارائه دهندگان خدمات Cloud Computing همچنین تمام تلاش خود را در جهت به حداکثر رساندن و بهینه سازی استفاده از منابع سخت افزاری نیز انجام می‌دهند. همین موضوع سبب می‌شود تا شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ نسبت به تعویض مراکز پرهزینه سرور و بخش‌های فناوری اطلاعات با اتصالات اینترنتی پرسرعت و کاربردی اقدام نمایند و در این میان کارمندان نیز برای انجام وظایف خود می‌توانند به صورت آنلاین با یکدیگر در تعامل باشند. این مزایای قابل توجه در نهایت منابع سخت افزاری و محاسباتی را به یک معامله دو سر سود تبدیل می‌کنند و ارائه دهندگان خدمات رایانش ابری نیز برای ارائه پایین‌ترین قیمت با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
افزایش مقیاس پذیری
از دیگر مزایای استفاده از رایانش ابری می‌توانیم به افزایش مقیاس پذیری اشاره کنیم. از آنجایی که محاسبات ابری به طور پیش فرض از قابلیت انعطاف پذیری برخوردار است، سازمان‌ها می‌توانند منابع محاسباتی را با توجه به نیاز خود افزایش یا کاهش دهند؛ یعنی این منابع با توجه به گستردگی و بزرگی کسب و کار موردنظر، قابل افزایش یا کاهش هستند. بنابراین رایانش ابری قابلیت مقیاس خودکار را برای تیم‌ها و گروه‌ها فعال می‌کند و برنامه‌های ابری نیز می‌توانند به طور اتوماتیک منابع زیرساختی خود را در پاسخ به افزایش میزان ترافیک، کاهش و یا افزایش دهند.
عملکرد بهتر
رایانش ابری جدیدترین و بهترین منابع محاسباتی را ارائه می‌دهد و به همین دلیل طرفداران بسیاری در سراسر دنیا دارد. کاربران با استفاده از Cloud Computing می‌توانند به جدیدترین و به روزترین دستگاه‌ها با CPU های چند هسته‌ای که برای کارهای سنگین پردازش موازی طراحی شده‌اند، دسترسی پیدا کنند. علاوه بر این، ارائه دهندگان سرویس‌های محاسبات ابری همچنین دستگاه‌های سخت افزاری پیشرفته GPU و TPU را برای انجام امور مربوط به پردازش‌های گرافیکی، ماتریسی و هوش مصنوعی را نیز ارائه می‌دهند. ارائه دهندگان بزرگ رایانش ابری، مکان‌های سخت افزاری متعددی را در سطح جهانی توزیع کرده‌اند که با توجه به محل اتصال فیزیکی، کارایی بالا و عملکرد بهینه آنها را تضمین می‌کنند.
سرعت اجرای بالا
سرعت بالای اجرای برنامه‌ها و نرم افزارهای Cloud Computing بسیار بالا است و همین موضوع نیز موجب محبوبیت ویژه این سرویس ابری در میان سازمان‌ها و کاربران شده است؛ زیرا به راحتی و با چند کلیک ساده می‌توانند سرویس‌های ابری موردنیاز را بر روی سیستم‌های خود نصب و اجرا کنند. بدین ترتیب دیگر برای ذخیره و یا نگهداری داده‌های مهم و ضروری خود نیازی به استفاده از هاردهای دیسک و یا فلش ندارید و با استفاده از خدمات رایانش ابری به سادگی می‌توانید آنها را به یک محیط تحت وب و قابل اعتماد انتقال دهید.
استفاده راحت و آسان
استفاده راحت و آسان و سهولت دسترسی به خدمات رایانش ابری یکی دیگر از مزایای مهم و قابل توجه آن است که ذخیره، نگهداری و اشتراک گذاری داده‌ها را بسیار ساده ساخته است. بدین ترتیب با استفاده از Cloud Computing می‌توانید بسیار سریع‌تر و آسان‌تر و همچنین در هر زمان و مکان به اطلاعات مهم خود دسترسی پیدا کرده و دیگر نیازی به هاردهای خارجی و یا فلش مموری نخواهید داشت. امکان تهیه نسخه پشتیبان (بک آپ گیری) نیز از دیگر مزایای Cloud Computing است که با استفاده از آن می‌توانید از اطلاعات مهم خود یک نسخه ذخیره داشته باشید تا در صورت مفقود شدن و یا پاک شدن دیتاها از نسخه کپی آنها استفاده نمایید.
امنیت بالا
از دیگر مزایای رایانش ابری می‌توانیم به امنیت بالای آن اشاره کنیم که این ویژگی برای کاربران و سازمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. Cloud Computing به طور کلی به رایانش عمومی (Public) و خصوصی (Private) طبقه بندی می‌شود که مدل عمومی آن شامل سرورهای منابع محاسباتی، فضای ذخیره سازی و برنامه‌های کاربردی است و مدل خصوصی آن نیز منحصرا به یک سازمان اختصاص داده می‌شود که می تواند به صورت فیزیکی در مرکز داده سازمان در سایت قرار گیرد و یا توسط یک ارائه دهنده ابر، میزبانی شود.با این حال امنیت هر دو مدل Cloud Computing بالا است و با خیال آسوده می‌توانید از آنها استفاده کنید. اما بدیهی است که Cloud Computing خصوصی دارای لایه‌های امنیتی محافظت شده بیشتری نسبت به مدل عمومی آن است. علاوه بر این، ارائه دهندگان خدمات ابری، مکانیسم‌ها و فناوری‌های امنیتی بسیاری را برای کمک به ساخت برنامه‌های کاربردی ایمن ارائه می‌دهند.
نقاط ضعف رایانش ابری
رایانش ابری نیز مانند هر سرویس دیگری علاوه بر مزایای قابل توجه دارای برخی معایب نیز هست. یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف Cloud Computing این است که دسترسی و استفاده از آن تنها از طریق اتصال به اینترنت امکان پذیر است؛ زیرا همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، تمامی امکانات این سرویس از طریق اینترنت ارائه می‌شود. بدیهی است که در صورت قطعی اینترنت استفاده از خدمات رایانش ابری و دسترسی به اطلاعات ذخیره شده بر روی آن امکان پذیر نخواهد بود.از طرفی دیگر سرورهایی که توسط شرکت‌های Cloud Computing محافظت و نگهداری می‌شوند نیز ممکن است قربانی مشکلات داخلی، بلایای طبیعی و قطعی برق شوند. آموزش و یادگیری کار با برنامه‌ها و خدمات مختلف Cloud Computing نیز از دیگر چالش‌های استفاده از این سرویس در سازمان‌های بزرگ است؛ زیرا سازوکار هر برنامه در Cloud Computing با برنامه دیگر متفاوت است .